Op 18 november 2019 is het precies 100 jaar geleden dat Ferdinand Domela Nieuwenhuis is overleden. Om zijn persoon en zijn strijd te herdenken en om zijn gedachtegoed te vieren is 2019 uitgeroepen tot het officiële Domela-jaar.
Rondom zijn sterfdag, maar ook ruim ervoor en erna, worden in het hele land en met name in de provincie Friesland verschillende activiteiten georganiseerd: van fietstochten tot lezingen en van exposities tot musicals en concerten.
Voor een actueel overzicht en een agenda: hou het onderstaande overzicht in de gaten.
Activiteiten
Dinsdag 5 maart: Lezing door Jan Willem Stutje
Historicus en Domela-biograaf Jan Willen Stutje vertelt over het leven van Domela.
Locatie: Tresoar, Leeuwarden
Tijdstip: 20:00 uur
Entree: € 7,50 per Domela-lezing in Tresoar (passe-partout voor alle drie Domela-lezingen in Tresoar € 17,50). Aanmelden via info@tresoar.nl.
Meer info: klik hier of kijk op pagina 11 van Letterhoeke #3 (2018).
Dinsdag 12 maart: Lezing door Sabine Hiebsch
Hoogleraar kerkgeschiedenis Sabine Hiebsch vertelt over Domela als Luthers predikant.
Locatie: Tresoar, Leeuwarden
Tijdstip: 20:00 uur
Entree: € 7,50 per Domela-lezing in Tresoar (passe-partout voor alle drie Domela-lezingen in Tresoar € 17,50). Aanmelden via info@tresoar.nl.
Meer info: klik hier of kijk op pagina 11 van Letterhoeke #3 (2018).
Dinsdag 19 maart: Lezing door Yme Kuiper en Bert Looper
Historicus Yme Kuiper en directeur Tresoar Bert Looper vertellen over de herinneringen in de eigen familie aan het optreden van Domela in de veenstreken.
Locatie: Tresoar, Leeuwarden
Tijdstip: 19:30 uur
Entree: € 7,50 per Domela-lezing in Tresoar (passe-partout voor alle drie Domela-lezingen in Tresoar € 17,50). Aanmelden via info@tresoar.nl.
Meer info: klik hier of kijk op pagina 11 van Letterhoeke #3 (2018).
Zondag 7 april 2019: Concert Koor de Reade Hoeke
De Reade Hoeke is een vierstemmig gemengd koor dat zingt over sociale bewogenheid, liefde en medemenselijkheid, oorlog en vrede. Het koor zingt tijdloze strijdliederen in vele talen over onderdrukking en verzet tegen mensonterende arbeidsomstandigheden en vertelt tussendoor het verhaal van de armoede en het oproer van de arbeiders in het veen en de centrale rol hierbij van Domela Nieuwenhuis.
Locatie: Doopsgezinde kerk; Kerkstraat 36 Heerenveen
Tijdstip: 15:00 uur
Entree: gratis
Meer info: www.koordereadehoeke.nl
Zondag 14 april 2019: Lezing door Yme Kuiper
Historicus Yme Kuiper vertelt over het leven en de betekenis van Domela: ‘Tussen Recht voor Allen en Verlosserschap: het charisma van Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919)’
Locatie: Openluchtmuseum It Damshûs, Nij Beets
Tijdstip: 14:30 uur
Entree: € 6,00 (inclusief koffie/thee)
Meer info: klik hier.
Woensdag 1 mei 2019: Lezing door André de Raaij
De Vrije Bond, Bed Bad Brood Friesland en Belangenbehartiging Leeuwarder Uitkeringstrekkers organiseert een lezing op 1 mei. Andre de Raaij – voormalig medewerker van tijdschrift De As en de Vrije Socialist – spreekt over hoe de discussies tussen Troelstra en Domela van lang geleden zich verhouden tot de huidige strijd van vrije socialisten/anders globalisten/ krakers/anarchisten?
Locatie: Zalen Schaaf City Theater, Leeuwarden
Tijdstip: 19:00 uur
Entree: gratis
Meer info: Volxkeukendageraad
Zaterdag 21 september: Boekpresentatie ‘In het spoor van Domela Nieuwenhuis’
Presentatie van het nieuwe boek van Ron Blom. Zowel de oude vrij socialistische (anarchistische) beweging als de SDAP van Troelstra zijn schatplichtig aan het pionierswerk van Domela in de provincie Friesland. Verzet tegen de mobilisatie en crisispolitiek resulteerden in een groeiende aanhang voor het Dienstweigeringsmanifest. Van hieruit ontstonden de eerste communistische groepen.
Locatie: Museum Opsterlân
Tijdstrip: Nog niet bekend
Entree: Gratis
Meer info: www.museumopsterlan.nl
Zondag 17 november: Ferdinand Domela Nieuwenhuis-dag 2019
Dit jaar is er een wel heel speciale editie van de Domela Nieuwenhuis-dag. Op het programma staan o.a. Meindert Talma (zie ook het bericht over zijn audio-visuele productie hieronder), een lezing van Yme Kuiper, instaprondleidingen door het museum en uiteraard de uitreiking van de Ferdinand Domela Nieuwenhuis Penning. Dit alles onder het genot van een hapje en drankje.
Locatie: Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum, Heerenveen
Tijdstip: 14.00 uur (rondleiding door het museum: 12.00 uur)
Entree: Gratis
Meer info: www.ferdinanddomelanieuwenhuis.nl
Dinsdag 19 november: Lezing door Roel Sluiter
Rond de 100ste sterfdag van Domela Nieuwenhuis, overleden 18 november 1919, gaat Roel Sluiter in op de ontwikkeling van Domela Nieuwenhuis van predikant tot socialistische voorman en zijn banden met Harlingen.
Tijdstip: 20.00 uur
Locatie: Hannemahuis, Harlingen
Entree: €5,00
Meer info: www.hannemahuis.nl.
Zondag 24 november: Domela in St.-Annaparochie
Op 24 november 1889 sprak Ferdinand Domela Nieuwenhuis in St.-Annaparochie. Precies 130 jaar later komt Domela weer naar de Van Harenskerk om een deel van zijn rede ten gehore te brengen. Ook wordt nader ingegaan op de persoon Domela, op de relatie met de eerste landarbeidersbeweging Broedertrouw en de Bildtse ‘kerkenkwestie’.
Tijdstip: 15.00 uur
Locatie: Van Harenskerk, St.-Annaparochie
Entree: € 5,00
Meer info: www.vanharenskerk.nl
Zondag 24 november: Preek van de Leek
Op zondag 24 november 2019 willen wij in de kerk van Kortezwaag de preek laten uitspreken in het kader van het Domela-jaar. De spreker is een bekend of publiek persoon, die de gelegenheid krijgt zijn persoonlijke visie op het leven door te geven aan zijn gehoor.
Tijdstip: 10.30 uur
Locatie: De Mariakerk, Gorredijk
Entree: Gratis
Meer info: www.aldefrysketsjerken.nl
Doorlopende activiteiten
DOMELA! een audiovisuele productie van Meindert Talma
Meindert Talma presenteert in samenwerking met de Popfabryk DOMELA!, een podiumproductie en een bijzonder fotoboek met cd. Het album bestaat uit een collectie songs waarin enkele specifieke details uit de geschiedenis van Ferdinand Domela Nieuwenhuis uitgewerkt worden in tekst en muziek. Première volledige uitvoering op stadsfestival Explore the North in Leeuwarden. Meer info: www.meinderttalma.nl
Overige speeldata:
Zondag 17 november, Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum, Heerenveen
Donderdag 19 december, Posthuis Theater, Heerenveen (met band)
Het Tripgemaal eert Domela
Met het hijsen van de rode vlag tijdens openingstijden eert het Tripgemaal in Gersloot het honderdste sterfjaar van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Het Tripgemaal is opgedragen aan Domela en de sociale strijd van de veenarbeiders. Naast hedendaagse en moderne kunst, lokvogels en etnografica zijn er gereedschappen, boeken, en foto’s te zien.
Wanneer: Elke zondag, vanaf 14.00 uur
Waar: Het Tripgemaal, Gersloot
Entree: Naar draagkracht
Meer info: www.facebook.com/HetGemaal
Ferdinand Domela Nieuwenhuis Multimedia Fietsroute
Ontdek het verhaal van Ferdinand Domela Nieuwenhuis te fiets! Deze fietsroute fiets je met behulp van je smartphone. Op diverse plaatsen krijg je aanvullende informatie in de vorm van tekst en beeld. De route volgt de fietsknooppunten die door genummerde borden zijn aangegeven en de start is bij het Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum.
Wanneer: Vanaf de zomer
Waar: Domela Museum / VVV Heerenveen
Kosten: Gratis
Meer info: www.heerenveenmuseum.nl
Tentoonstelling ‘Verzet is tijdloos’
Opsterland in het spoor van Domela Nieuwenhuis. Een expositie met aandacht voor de lokale tijdgenoten van Ferdinand Domela Nieuwenhuis: Rindert van Zinderen Bakker, Geert Laurens vd Zwaag, familie Eisenga, Vitus Bruinsma, Jarig vd Wielen, Gerrit Roorda, Roelof de Wilde, Piet Dijkstra, Symen Brinksma, Bertha Scholten, Marije Vleeshouwer, Tietje vd Zwaag.
Wanneer: 8 september 2019 t/m 19 november 2019
Waar: Museum Opsterlân
Entree: €5,00, Museumkaart gratis
Meer info: www.museumopsterlan.nl.
Openluchtspektakel: Het Hongerproces van Appelscha in 1893
Op 12, 13, 14 en 15 september voert de plaatselijke toneelvereniging ‘Vriendenkring’ in het openluchttheater De Koele in Appelscha het theaterspektakel Het Hongerproces van Appelscha in 1893 op. Het stuk is geschreven door Henk Vondeling; de regie is van Johan Liest. Een eerbetoon aan Domela, die veel betekende voor de veenarbeiders in Appelscha.
Wanneer: 12, 13, 14 en 15 september, 20.00-22.30 uur
Waar: Openluchttheater De Koele, Bosberg 3a, Appelscha
Entree: €10,00 voorverkoop, €12,50 aan de kassa.
Meer info: www.hongerproces.nl.
Ervaar de tijd van Domela op het Flaeijelfeest
Het Flaeijelfeest is een cultuurhistorisch evenement voor jong en oud . Het vindt plaats op de laatste zaterdag van september in Nieuwehorne, vlak bij Heerenveen. Bezoekers kunnen ervaren hoe het was om 100 jaar geleden op het platteland te leven. De dag start met een optocht met rijdend antiek.
Wanneer: 26, 27 & 28 september 2019.
Waar: Landgoed De Horne, Nieuwehorne
Entree: Diverse prijzen
Meer info: www.flaeijel.frl
Tentoonstelling Us Ferlosser: 100 portretten van Domela Nieuwenhuis
Ferdinand Domela Nieuwenhuis zette eind negentiende eeuw zijn stempel op het contemporaine leven! In deze tentoonstelling, met honderd portretten, komen feiten en verbeelding samen. De werken hebben zowel een historische als artistieke waarde. Het is een reis door de (sociale)geschiedenis, maar tevens een weg langs de moderne kunst. Door de ogen van historici, aanhangers, leerlingen en geselecteerde kunstenaars maak je als bezoeker kennis met het veelzijdige verhaal van Domela Nieuwenhuis.
Wanneer: 19 november 2019 t/m 22 maart 2020
Waar: Museum Heerenveen
Entree: € 6,50, Museumkaart gratis
Meer info: www.heerenveenmuseum.nl.
Te verschijnen publicaties over Domela
Boek: De uitvaart van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. 22 november 1919
Den makker die de massa uit doodsche slaafschheid heeft gewekt. De vele duizenden rouwenden in de stoet en de duizenden anderen langs de route door Amsterdam brachten de laatste eer aan de man die als eerste de socialistische ideeën had verspreid en hen had opgeroepen zelf handelend op te treden.
Het boek is vanaf april 2019 te verkrijgen bij Kelderuitgeverij uit Utrecht en kost € 12,50. Meer info: www.kelderuitgeverij.nl.
Boek: Heruitgave van Domela’s autobiografie ‘Van Christen tot Anarchist’
Domela Nieuwenhuis stond door zijn onvermoeibare propaganda aan de wieg van het socialisme in Nederland. Zijn herinneringen schetsen zijn persoonlijke ontwikkeling van vrijzinnig dominee naar het socialisme en uiteindelijk naar het anarchisme. Hij geeft in deze autobiografie een beeld van het ontstaan van de anarchistische en socialistische beweging.
Het boek is vanaf april 2019 te verkrijgen bij Kelderuitgeverij uit Utrecht en kost € 19,50. Meer info: www.kelderuitgeverij.nl.
Publicatie jeugdboek door Janny van der Molen
Twatalich berneboek oer Niels dy’t sûnt koart yn Fryslân wennet. Troch in skilderij komt er op it spoar fan Geertje Kleefstra dy’t oan ʼe ein fan de njoggentjinde iuw yn Reduzum wenne. Har heit is in fanatyk oanhinger fan Domela Nieuwenhuis. Leeftyd: 10-14 jier
It boek sil fanôf 1 septimber 2019 beskikber wêze fan Afûk, Ljouwert en kostet € 16,50. Mear ynfo: www.afuk.frl.
Domela Special in tijdschrift ‘Fryslân’
Special van het historisch tijdschrift ‘Fryslân’ over Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Bijdragen van o.a. Kerst Huisman, Johan Frieswijk en Yme Kuiper over het theologische in Domela’s strijd, zijn beeld bij zijn aanhangers, de Fries-Hollandse rivaliteit en: wat zegt Domela ons tegenwoordig nog?Het tijdschrift is vanaf 27 november 2019 te verkrijgen bij de boekhandel of kiosk en kost € 4,95. Meer info: www.friesgenootschap.nl.