Het is weer tijd voor de Domeladag. De Domela-lezing wordt verzorgd door Willem de Haan (stichting Onkruit vergaat niet) en is mede verbonden aan de tentoonstelling ‘De wapens neder’ in het Museum Heereveen. De Domeladag 2023 vindt plaats op zondag 19 november, van 13.00 tot ± 17.00 uur in het Domela Nieuwenhuis Museum in Heerenveen.
Lezing ‘Hoe ver ga je?’
De Domela-lezing wordt dit jaar gehouden door journalist en documentairemaker Willem de Haan van Stichting Onkruit vergaat niet. Het thema van zijn lezing is: ‘Hoe ver ga je?’ Actiegroepen en sociale bewegingen worstelen altijd met de vraag of geweld bij acties toelaatbaar is of niet; vanaf de bomaanslag tijdens de gevangenschap van dienstweigeraar Herman Groenendaal (1921) tot de recente acties waarbij klimaatactivisten van Just stop Oil zich aan schilderijen vastkleven. Die discussie heeft altijd meerdere dimensies: wat is eigenlijk geweld? En kijk je vanuit een moreel standpunt of vooral vanuit tactisch standpunt: brengt het je doel dichterbij? In zijn lezing kijkt Willem de Haan hoe die discussie in Nederland verliep vanaf de jaren 60 tot nu. Daarin betrekt hij ook de inzichten van de Amerikaanse politicologe Erica Chenoweth uit haar recent verschenen boek ‘Vredelievend verzet’. Zij bestudeerde honderden conflicten waarbij burgers in opstand kwamen. Welke lessen zijn uit de geschiedenis te trekken?
De Domela-lezing start om 14.15 uur.
Documentaire ‘Radicale actie, Onkruit & XR’
Daarnaast wordt tijdens de Domeladag ook de documentaire ‘Radicale actie, Onkruit & XR’ van Huib Schoonhoven en Karen Kuiper vertoond. Deze film laat zien hoe de radicale actiegroep Onkruit en totaalweigeraars in de jaren 70 en 80 de strijd aangingen met het leger. Totaalweigeraars, oud-actievoerders en andere direct betrokkenen blikken terug op die tijd. De film slaat ook een brug naar het heden en toont beelden van radicaal protest van dit moment. Activisten van Extinction Rebellion (XR) en Just Stop Oil komen daarbij aan het woord.
Rondleiding
Voorafgaand aan de lezing is er traditiegetrouw de mogelijkheid om aan te sluiten bij een rondleiding door het Domela Museum. Deze start om 13.00 uur.
Tentoonstelling ‘De wapens neder’
In Museum Heerenveen is van 14 oktober 2023 t/m 11 februari 2024 de tentoonstelling ‘De Wapens neder’ te zien, over antimilitarisme vroeger en nu. Aan de hand van dagboeken, affiches, tekeningen, spandoeken, activistische borduurwerken, militaire spullen die uit bunkers zijn ontvreemd en audio en video vertelt de tentoonstelling het verhaal van totaalweigeraars en actiegroep Onkruit en hoe zij daarbij teruggrepen op het antimilitaristische gedachtegoed van Domela Nieuwenhuis en de Internationale Anti-Militaristische Vereniging (IAMV), waarvan Domela in 1904 één van de oprichters was. Ook kijkt de tentoonstelling naar het heden. Weliswaar roept het ministerie van defensie dienstplichtigen sinds 1 mei 1997 niet meer op voor actieve dienst, officieel is de dienstplicht in Nederland nooit afgeschaft. Politici pleiten regelmatig voor de herinvoering van de actieve dienstplicht, in welke vorm en voor welk doel dan ook.