Op de overlijdenskaart stond onder zijn naam “Autonoom, eigenzinnig, hulpvaardig.” En dat was hij. Willem was lid van het Domela Nieuwenhuis-Fonds sinds 1998.
Willem Gruppen werd op 18 maart 1949 geboren in het gezin van aannemer Gerard Gruppen in Sloterdijk, toen nog een rustiek dorp aan de rand van Amsterdam. Na de lagere school ging hij naar de ambachtsschool waar hij een opleiding volgde voor timmerman. Dat was een praktische opleiding, en Willem heeft later erg betreurd dat hij daar geen les in geschiedenis heeft gekregen.
Alle leraren op de ambachtsschool, behalve één, sloegen de jongens. Die kon dus geen orde houden, maar Willem vond dat een moedig man: Want die had geweigerd om mee te doen aan de politionele acties in Indonesië. Na de school werkte Willem in de bouw en in de magazijnen van een aantal grote bedrijven.
Willem was eigenzinnig en vrijheidlievend. Begin zeventiger jaren kwam hij bij de Spuigroep, een club anarchisten die bijeen kwam in een lokaal in de Spuistraat, ter beschikking gesteld door Rieks Hadders. Het getheoretiseer boeide hem niet zo, maar actie voeren, zoals ‘Euro dus nie’ tegen pretpark Eurodisney in Parijs, tegen de metro in de Nieuwmarkt, maar ook de Pinksterlanddagen in Appelscha, dat vond hij mooi. Bij de ‘Slag om de Grote Wetering’ eind 1980 stond hij vooraan. Willem was een grote man en ijzersterk. Wanneer een huis gekraakt moest worden, pakte hij het eettafelblad uit zijn keuken, en ging met dat als schild voorop in de strijd.
Later richtte hij zich op aktiviteiten in zijn eigen buurt, de Pijp, en maakte hij met Tom Welschen een aantal reportages voor de ‘Vrije Radio’ over o.a. bedrijfssluitingen in Amsterdam-Noord.
Willem koesterde zijn vrijheid, hij kon moeilijk bij een baas werken. Hij was zeer geïnteresseerd in kunst. En toen een bevriende kunstenaar hem vroeg of hij een aantal schilderijen naar een galerie wilde vervoeren, had hij zijn ideale baan gevonden. Hij begon zijn eigen transportbedrijf:
“Van deur tot deur. Wagen met chauffeur.”
Dertig jaar vervoerde hij met name kunst en archieven van kunstenaars naar galeries, van galeries naar beurzen, van bibliotheken naar musea. Op een keer moest hij werk van Marlene Dumas naar Parijs brengen, maar hij wist in het pré-TomTomtijdperk niet waar het adres kon liggen. Bij het uitrijden van Amsterdam pikte hij twee Franse liftsters op, die hem probleemloos naar het juiste adres loodsten.
Van kunstenaars ontving hij soms betaling in natura. Zo bouwde hij een mooie kunstcollectie op.
Willem was geen man van lange vergaderingen, of nota’s schrijven, ook niet in het Fonds. Hij stond altijd klaar om te doen wat gedaan moest worden, plaatste af en toe een krachtige interruptie, en hield de anderen bij de les. Veel steun vond hij, in en buiten het Fonds, bij Hanneke Willemse. Zij hield hem goed in de gaten, ook toen hij met zijn gezondheid achteruit ging. Haar dood vier jaar geleden was met name voor Willem een zware klap.
Hoewel we wisten dat hij steeds meer medische problemen kreeg, stierf Willem voor ons onverwacht op 11 januari.
Zijn jongste broer omschreef hem treffend:
“Een blozende bescheiden zachte lieve sterke man die niet tegen onrecht kon”.
En bovenaan zijn overlijdensbericht staat een citaat van Domela:
“De lucht is vrij,
Het licht is vrij,
En dat ’t ook de aarde zij,
Daar moeten wij naar streven.”
Zo is het. En zo was Willem.
