Museumwinkel

(brons)

Wat kan een antimilitarist doen als een oorlog toch uitbreekt? Hoe ga je om met je eigen nationale gevoelens en antipathieën? Dit waren de vragen waar Ferdinand Domela Nieuwenhuis en de Nederlandse antimilitaristen zich plotseling voor gesteld zagen, toen eind juli 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak en ook de Nederlandse regering het leger mobiliseerde. Wat zeggen hun ervaringen ons nu nog en wat te denken van de effectiviteit van het antimilitarisme in het algemeen? Historicus Bert Altena concludeert uit deze dilemma’s dat antimilitaristen vooral in vredestijd kunnen en moeten ijveren voor hun idealen.

(Amsterdam 2000)

In deze boeiende lezing bespreekt kunsthistorica Lieske Tibbe de invloed van William Morris in ons land en de ideeën van Peter Kropotkin over kunst. Daarnaast worden de ideeën van de neo-impressionisten behandeld (lieden als Camille Pisarro) en hoe Nederlandse kunstenaars als Jan Toorop en Johan Thorn Prikker door hen beïnvloed werden. Wat is er anarchistisch aan het piontillisme en hoe belangrijk waren Belgische kunstenaars als Henri van de Velde en Theo van Rijsselberghe voor de Hollandse anarchistische kunstenaars?

(Amsterdam 1981, herdruk 2008)

De AS, 31e jrg. nr. 142, zomer 2003

In het fraai vormgegeven 'Sporen van Domela in Friesland' zijn 20 foto's gebundeld van de Leeuwarder fotograaf Jan Munnik. Het zijn foto's van personen uit Domela's privé-leven, van zijn aanhangers en zijn rivalen, gefotografeerd op de plaats waar zij Domela ontmoetten, zich door hem lieten inspireren of met hem in debat gingen. De foto's zijn ingeleid en toegelicht door dr. Johan Frieswijk en dr. Yme Kuiper.

Yme Kuiper en Johan Frieswijk
foto’s Jan Munnik
(2003)

Cultuurhistoricus en hoogleraar Willem Frijhoff houdt in deze lezing een vlammend betoog tegen de verloedering van het hoger onderwijs in Nederland.

Filosofe des Vaderlands Marli Huijer gaat in deze lezing de vraag na of het geoorloofd is om alles maar te zeggen wat je denkt. Moet er een volledige vrijheid van spreken zijn, ook als het gevolg is dat personen of groepen beledigd en gekwetst worden? Is het niet beter om weer aansluiting te zoeken bij bijvoorbeeld Domela Nieuwenhuis voor wie het vrije spreken en denken een van de hoogste principes was in het menselijk bestaan? Of gelden dergelijke idealen, die stammen uit een tijd dat de vrijheid van meningsuiting door allerlei machtsinstanties ingeperkt werd, nu niet meer. Moeten we in een weinig hiërarchische wereld, een wereld van horizontale relaties, ons niet juist oefenen in zelfbeheersing? (Amsterdam 2009)